van Uuden / Stokvis "Bloemen Mozes" 2008

Kenmerken

Conditie: Zo goed als nieuw

Periode: 20e eeuw of later

Jaar (oorspr.): 2008

Beschrijving

Terwijl de deportaties in Den Haag in volle gang waren, zette Adolph Stein in 1943 zijn levensverhaal op papier. Hij begon zijn loopbaan als bloemenverkoper in de Amsterdamse Nes en exploiteerde later nacht- en gokclubs in Den Haag en Amsterdam.

Adolph was een geboren verteller, die de kunst verstond met een beperkte woordenschat een kleurrijk beeld te schetsen van een leven in de marge van de maatschappij en van de geschiedenis. Hij schreef niet om het tragische lot van de joden te documenteren, maar omdat hij tot niets doen gedwongen was. Desondanks grijpt de klacht: 'Wat kan ik er aan doen dat ik een jood ben?' de lezer naar de keel.

Bloemen Mozes is het ontroerende, humoristische en hier en daar opgesmukte verhaal van Adolph Stein over zijn leven als Bloemen Mozes, aangevuld met een zoektocht naar de man achter de publieke figuur. Dit heeft verrassende ontdekkingen opgeleverd. Het boek is daardoor zeker geen hagiografie geworden, maar een onthullend verhaal over een charmante schelm die wist te overleven door van alles aan te pakken totdat hij de dood vond in Auschwitz.

In 1943 door de Duitsers gedwongen zich te verschuilen zonder inkomsten op een achterkamertje, schreef de joodse Adolph Stein (1872), bijnaam Bloemen Mozes, zijn herinneringen op en bood ze te koop aan bij het Gemeentearchief Den Haag. Een medewerker die daar een exemplaar aantrof, werd geprikkeld om verder te speuren. Er blijken meer versies te bestaan: ook bij een regisseur die er een toneelbewerking van maakt. En een kleindochter zoekt naar haar grootvader. Het boek bestaat uit drie delen: het eerste deel gaat over de verschillende versies, deel twee is een hertaling van de memoires; het derde deel beschrijft de speurtocht naar de persoon Alphons Stein en door hem genoemde personen. Bloemen Mozes is dertien als zijn vader omkomt en hij kostwinner wordt. Hij begon in tingeltangeltheatertjes van Amsterdam als slangenmens, daarna als bloemenverkoper. Later exploiteerde hij gok- en nachtclubs en bioscopen, verdiende geld als water en verloor dat even snel. Toen begon hij van voren af aan. Een kleurrijke figuur die met zijn herinneringen een levendig beeld schetst van de uitgaanswereld eind negentiende, begin twintigste eeuw. Na verraden te zijn werd hij in 1944 vergast in Auschwitz. Met enkele afbeeldingen in zwart-wit.